Je darmen en je hersenen zijn meer met elkaar verbonden dan je zou denken. Deze relatie, bekend als de darm-hersenen-as (ook: brain-gut axis), kan een aanzienlijke impact hebben op je algehele gezondheid en welzijn.
Niet alleen worden door deze samenwerking een groot deel van de vermoeidheidsklachten verklaard, maar zijn er ook stiekem veranderingen. Je kan minder goed herstellen van een stress situatie, of je hebt meer angst dan vroeger of er zijn nieuwe maag-darmproblemen of spijsverteringsstoornissen.
Als u de hersen-darm-as begrijpt, kunt u een deel van die gezondheidsproblemen beter begrijpen.
Het is het drukke tweerichtingsweg- communicatienetwerk tussen je spijsverteringsstelsel en je centrale zenuwstelsel. De darmen sturen constant stofjes zoals neurotransmitters en hormonen naar de hersenen, terwijl de hersenen signalen terugsturen om de spijsvertering en immuunfunctie te reguleren. Als de snelweg soepel loopt, voel je je geweldig, maar als er een slechte communicatie is door ontstekingen of stress, dan ontstaat er chaos. Die functiestoornis veroorzaakt vermoeidheid, stemmingswisselingen, hersenmist en spijsverteringsproblemen.
De darmwand van slokdarm tot endeldarm bevat zenuwcellen, het ‘enteric nervous system’(ENS). Het ENS is zo complex en goed voorzien van middelen dat het grotendeels onafhankelijk kan werken, zelfs zonder invloed van de hersenen! Het ENS speelt een cruciale rol bij het regelen van bijna alle lokale functies van de spijsvertering, maar communiceert ook met je centrale zenuwstelsel via een netwerk van zenuwen, met als belangrijkste de nervus vagus. Dit betekent dat wat er in je darmen gebeurt, direct van invloed kan zijn op wat er in je hersenen gebeurt en vice-versa.
Het microbioom is het complexe ecosysteem in ons lichaam dat de biljoenen bacteriën, schimmels en andere microben bevat die in uw spijsverteringskanaal leven. Deze kleine organismen, ook wel darmmicroben of microbiota genoemd, zijn essentieel voor het afbreken van voedsel, het absorberen van voedingsstoffen en het in toom houden en bestrijden van schadelijke indringers.
Maar ze spelen ook een grote rol in de algehele gezondheid. Onderzoek heeft aangetoond dat de samenstelling van het darmmicrobioom een ??rol speelt bij de mentale gezondheid. Het kan uw stemming, gedrag en zelfs uw risico op het ontwikkelen van bepaalde mentale gezondheidsproblemen zoals depressie en angst beïnvloeden.
Dat komt omdat de darmen verantwoordelijk zijn voor een aantal cruciale neurotransmitters en chemische boodschappers die de hersenen bereiken.
Enkele voorbeelden:
De bacteriën die in onze darmen leven, omvatten ook processen zoals neuro-inflammatie en neurodegeneratie.
Neuro-inflammatie is de activering van de immuuncellen in de hersenen, wat leidt tot de afgifte van ontstekingsmoleculen in het brein. Die ontstekingen in het brein zijn direct het gevolg van chronische ontstekingen ergens in het lichaam. De korteketen-vetzuren beschermen de zenuwcellen en remmen de ontstekingen in het brein.
En gezond zenuwweefsel in de hersenen is van vitaal belang, omdat ze ons in staat stellen nieuwe vaardigheden te leren, herinneringen te vormen en een scherpe cognitieve functie te behouden en ons gemakkelijk aanpassen aan veranderende situaties.
De darm-microben spelen ook een cruciale rol bij de productie, regulatie en stofwisseling van onze hormonen. Ze kunnen in beperkte mate cortisol produceren. Het ‘oestroboloom’ is een verzameling bacteriën in de darmen die het circulerende oestrogeen in het lichaam kunnen metaboliseren en moduleren. Hierdoor bepalen ze voor een deel de hoeveelheid oestrogenen in het lichaam. Bepaalde bacteriën bevorderen het metabolisme van testosteron en de heropname ervan in de dikke darm. Daarom is gesuggereerd dat de darmflora mogelijk verband houdt met de testosteronspiegels van de gastheer. Er is ook aangetoond dat de microbiota invloed heeft op de insulinegevoeligheid en het glucosemetabolisme, cruciale aspecten van de hormonale regulatie die verband houden met de metabolische gezondheid. Andere microben kunnen hormoonspiegels beïnvloeden door hormoonprecursoren af te breken of te activeren.
Tryptofaan is een voorbeeld van een belangrijke hormoonprecursor die wordt beïnvloed door het darmmicrobioom. Tryptofaan is een aminozuur dat kan worden omgezet in de neurotransmitter serotonine, een voorloper van het hormoon melatonine. Serotonine en melatonine spelen een cruciale rol bij het reguleren van stemming, slaap en circadiaanse ritmes.
Wanneer het darmmicrobioom wordt verstoord door factoren zoals dieet, stress of medicijnen maar ook door oudere leeftijd, kan dit de zorgvuldige hormonale balans verstoren. Deze disbalans in het microbioom is in verband gebracht met een reeks hormoon gerelateerde problemen, waaronder menopauze symptomen bij vrouwen tot minder testosteron bij mannen.
Door een gezond, divers darmmicrobioom te ondersteunen via dieet, levensstijl en gerichte protocollen, is het mogelijk om de hormonale veranderingen die gepaard gaan met veroudering te helpen beheersen. Deze holistische benadering van het ondersteunen van de darm-hormoon-as zou een natuurlijke manier kunnen bieden om oncomfortabele symptomen te verzachten en vitaliteit te behouden terwijl we door de verschillende stadia van volwassenheid gaan.
Stress is een grote stoorzender van de delicate balans tussen de darm en de hersenen. Bij stress komen adrenaline en cortisol vrij. Die verwoesten de darm. Deze stresshormonen kunnen ontstekingen induceren, de samenstelling van het darmmicrobioom veranderen en zelfs uw darmen doorlaatbaar maken voor schadelijke stoffen ("leaky gut"). Hierdoor kunnen gifstoffen, onverteerde voedseldeeltjes en schadelijke bacteriën het spijsverteringsstelsel ontvluchten en in de bloedbaan terechtkomen, wat een immuunreactie veroorzaakt en systemische ontsteking bevordert.
Interessant genoeg kan een soortgelijk proces in de hersenen plaatsvinden. De bloed-hersenbarrière, die normaal gesproken de hersenen beschermt tegen schadelijke stoffen, kan ook lekken door ontstekingen. Dit "lekkende brein"-syndroom zorgt ervoor dat toxines en ontstekingsmoleculen de hersenen binnendringen, wat bijdraagt ??aan neuro-ontstekingen en verschillende neurologische aandoeningen.
Studies hebben aangetoond dat wanneer de darmbarrière is aangetast, dit binnen enkele minuten tot uren kan leiden tot een verhoogde permeabiliteit van de bloed-hersenbarrière. Dit benadrukt de razendsnelle communicatie tussen de darmen en de hersenen en onderstreept het belang van het behouden van een gezond darmmicrobioom voor een optimale gezondheid van de hersenen.
Na verloop van tijd kan chronische stress leiden tot een vicieuze cirkel van functieproblemen in de darmen en mentale gezondheidsproblemen. Naast het probleem van verhoogde doorlaatbaarheid heeft chronische stress ook een negatieve invloed op de diversiteit en samenstelling van het darmmicrobioom en dus indirect op de productie van cruciale neurotransmittors.
Er zijn talloze manieren zijn om je darm-hersenverbinding te ondersteunen en je algehele gezondheid, goed voelen met meer energie te bevorderen.
Hier zijn een paar tips:
Publicatie: 04/01/2025Terug naar nieuwsoverzicht
