Heb je dit wel eens ? Je loopt een kamer binnen en je bent vergeten waarom je naar binnen ging. Je geraakt snel geïrriteerd door kleine dingen. Je bent een beetje je motivatie en drive kwijt. Je weet niet meer wat je gisteren hebt gegeten. Je hebt het idee dat je geheugen hapert.
Goed nieuws : je wordt niet gek of vroeg dement !
Je hebt mogelijk te maken met een “laaggradig toxisch brein” of laaggradige neuroinflammatie. Neuroinflammatie verwijst naar een ontsteking die optreedt in het hersenweefsel of het zenuwstelsel. Er is een activering van het immuunsysteem in de hersenen, waaronder immuuncellen zoals microglia en astrocyten, evenals de productie van pro-inflammatoire stoffen zoals cytokines, chemokines en het onstaan van schadelijke radicalen (de Reactive Oxygen Species of ROS). De chronische activering van het immuunsysteem in de hersenen kan leiden tot progressieve schade en disfunctie van neuronen en hersencellen.
Laaggradige neuroinflammatie wil zeggen dat het gezonde evenwicht van je hersenen negatief wordt beïnvloed door blootstelling aan verschillende schadelijke factoren. Deze factoren kunnen zijn : een direct hersenletsel of infecties, gifstoffen uit omgeving infecties, maar vooral chronische laaggradige ontstekingen in je lichaam. Dit geeft je klachten zoals hersenmist (brainfog)vergeetachtigheid, concentratieproblemen, stemmingswisselingen en vermoeidheid.
Belangrijk is dat je “leaky gut” en “leaky brain” even moet leren begrijpen.
Je darmen hebben een binnenbekleding, die als een barrière fungeert. Normaal mogen alleen goede stoffen er doorheen; de gevaarlijke dingen mogen niet in de bloedbaan geraken. Wanneer deze binnenbekleding beschadigd raakt door ontstekingen of een slechte en te weinig diverse darmbacteriën, ontstaan er gaten. De darm wordt lek! Dit heet “leaky gut”. Slechte stoffen en ontstekingsproducten geraken erdoorheen en in de bloedbaan.
Eenzelfde mechanisme bestaat in het brein, de bloed-hersenbarrière. Die is normaal even niet doorlaatbaar voor vreemde bestanddelen.
De darmen en hersenen zijn verbonden door de zogenaamde “hersenen-darm-as”. ( lees ook het artikel Darm- hersenen as) Dit is een tweewegen directe communicatiesnelweg tussen de darmen en de hersenen, noodzakelijk voor hun wederzijdse informatie en optimale functie. Echter, een lekkende darm met ontstekingen veroorzaakt een lekkende situatie in de bloed-hersenbarrière. Resultaat: ook hier vreemde stoffen die binnendringen in het hersenweefsel.
Belangrijke neurotransmitters van je hersenen, zoals serotonine, dopamine en GABA worden eigenlijk in je darmen door de goede microbiële flora aangemaakt. Bij een weinig diverse en arme bacteriële flora aldaar, is de productie van deze neurotransmitters onvoldoende. Dit heeft een negatief effect op je stemming en hersenfunctie.
Er zijn een aantal belangrijke dingen hiervoor verantwoordelijk.
De belangrijkste factor is je voeding. Het eten van veel ultrabewerkte voedingsmiddelen, overmatig suiker en ongezonde vetten induceert ontstekingen. Deze ontsteking beschadigen de beschermende barrières. Vergeet ook niet dat onze huidige voeding niet alle goede voedingstoffen bevatten en vol zit met chemische stoffen en soms pesticiden. Niet dat je altijd biologisch moet eten, maar opletten waar groenten en fruit vandaan komen en of je vlees van normaal gevoede dieren komt, helpt om de blootstelling te verminderen.
Ook chronische infecties door virussen, bacteriën, parasieten en schimmels kunnen leiden tot systemische ontstekingen en effect hebben in het brein.
Constante stress geeft hoge niveaus van stresshormonen, zoals cortisol. Na verloop van tijd brengt dit directe schade aan bepaalde delen van de hersenen, met meer kans op depressie en angstgevoelens. Trauma, of het nu fysiek of emotioneel is, kan ook blijvende effecten hebben op de gezondheid van de hersenen.
Zoals al gemeld hierboven, de balans van belangrijke neurotransmittors is verstoord door de chonische onstekingen. In de hersencellen zitten veel mitochondriën. Zij zorgen voor de energieproductie. Onstekingen zet de mitochondriën in een verdedigingsmodus met lage productie van ATP en een verlies van hun dynamiek om zich te herstellen en de slechte, oudere mitochondriën te verwijderen.
Chronische onstekingen in het berin ontregelen ook de hypothalamus- hypofyse-bijnier as met een lage cortisolproductie en cortisolresistentie van de cellen. Cortisol is, naarst de bewaker van de energie, op zich ook een onstekingsremmer. Neuroinflammatie heeft ook een rem op de functie van de hypothalamus. dit ontregelt het metabolisme.
Van belang is te kijken naar mogelijke oorzaken van een toxisch brein.Zeker uitsluiten van trauma ( bv hersenschudding), infecties of immuunstoornissen.
Groenten en fruit, gevarieerd en in voldoende mate is de eerste stap om de onstekingen te remmen. Het geeft voldoende antioxidanten en vezels. Denk ook aan gefermenteerde voeding ( yoghurt, kaas, zuurkool,..); het is het feestmaal voor je darmbacteriën. Voldoende eiwitten en gezonde vetten (avocado, zalm) horen er ook bij.
Wat ook extra kan helpen:
Hou je hersenen actief. Leer iets nieuws, bijvoorbeeld.
Je brein heeft optimaal zuurstof nodig. Ga wat meer bewegen en zorg dat je voldoende drinkt.
Maak van goed en genoeg slapen een prioriteit.
Publicatie: 10/06/2025Terug naar nieuwsoverzicht
